مجلس یادبود ارامنه و کلیمیان ایران به مناسبت رحلت آیت‌الله بروجردی
گوشه‌ای از مراسم سوگواری پیشوای شیعیان جهان در نوروز ۱۳۴۰ نشان می‌دهد که کلیمیان و مسیحیان ایرانی نیز به سوگ آیت‌الله بروجردی نشستند. این مراسم در مسجد کلیمیان تهران انجام شد به‌طوری‌که رهبر کلیسای انجیلی ارامنه تهران برای شرکت در این مجلس یادبود از شخصیت‌های مذهبی اقلیت ارامنه و نمایندگان مطبوعات دعوت به عمل آورد. چنین تاریخی یکی از نقاط عطف وحدت ادیان در ایران به شمار می‌آید.
كدخبر: 83542
1403/01/20

به گزارش مبشرین، محسن محصل یزدی: همواره عملکرد و تاریخ اقدامات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مرحوم آیت‌الله بروجردی میان اقلیت ها دینی و مذهبی زبانزد و مشهور است. از این روی بسیاری از اقوام و اقلیت های دینی در پی رحلت این عالم بزرگ جهان اسلام متاثر شده و واکنش نشان دادند. مراسم یادبود مختلفی که به همین واسطه در تکایا و محافل و اماکن مذهبی یهودیان و مسیحیان ارمنی در ایران و خارج از کشور برگزار شد.

ساعت هفت و بیست دقیقه‌ی صبح پنج‌شنبه دهم فروردین ۱۳۴۰ آیت‌الله حاج‌آقا حسین بروجردی پیشوای شیعیان جهان براثر کسالت در منزل شخصی خود در قم چشم از جهان فروبست. خبرنگار روزنامه‌ی اطلاعات که از چند روز قبل به علت کسالت آیت‌الله برای مخابره‌ی اخبار مربوط به ایشان در منزل‌شان حضور داشت خبر داد که به‌محض پیچیدن این خبر در قم تمام ادارات و مغازه‌ها تعطیل شد و مردم گریه‌کنان به سمت منزل آیت‌الله روانه شدند. اما نکته‌ی جالب در این ماجرا واکنش تمام اقشار جامعه به درگذشت این پیشوای محبوب شیعه بود. منش و مشی آیت‌الله بروجردی به‌گونه‌ای بود که همه‌ی طیف‌های جامعه از مذهبی و غیرمذهبی تا مسیحی و یهودی را شیفته‌ی مرام خود می‌کرد به‌طوری‌که پس از درگذشت ایشان ایران یکپارچه در سوگ نشست، دربار سه روز عزای عمومی اعلام، و شهربانی کل کشور کاباره‌ها و کافه دانسینگ‌ها را تعطیل کرد.

جالب‌ترین نکته در سوگواری سراسری ایرانیان به مناسبت درگذشت آیت‌الله بروجردی اما واکنش جامعه‌ی کلیمی و مسیحی ایران بود که هر کدام به طور جداگانه مراسم ترحیمی برای ایشان تدارک دیدند.

کلیمیان روز سه‌شنبه ۱۵ فروردین ۱۳۴۰ پنج روز پس درگذشت آیت‌الله بروجردی مراسم ترحیمی را از ساعت سه تا شش عصر در کنیسه‌ی کلیمیان برگزار کردند. در این مراسم که آقای مراد اریه از طرف جامعه‌ی روحانیون و انجمن کلیمیان ایران برپا کرده بود، شمار زیادی از علمای اعلام و حجج‌الاسلام و شخصیت‌های سیاسی و رجال و سناتورها و مسلمانان و کلیمیان حضور یافتند و چند نفر قاری آیاتی از کلام‌الله مجید و تورات تلاوت ‌کردند. مراد اریه طی یک سخنرانی تاثیرگذاری در این مراسم گفت:

– چون من از خانواده‌ی روحانی برخاسته‌ام و موضوع احترام به آداب و رسوم و قواعد مذهبی و وطن‌پرستی و شاه‌دوستی را در سرلوحه‌ی زندگی خود و خانواده‌ام مانند عموم کلیمیان ایران قرار داده و خواهم داد بر خود و تمام کلیمیان فرض می‌دانستم که در چنین مصیبت عظمی خود را شریک برادران مسلمان بدانیم چون یک عالم ربانی و روحانی مانند مرحوم حضرت آیت‌الله بروجردی فقط مربوط به شیعیان جهان نبود بلکه ترشحات اخلاقی و معنوی آن جنت‌مکان مربوط به تمام دنیای بشریت بود زیرا در دنیایی که بیش از هر چیز احتیاج به ارشاد و تربیت روحی و معنوی دارد که بشریت را از جهل و فساد و تباهی نجات دهد رحلت، چنین ضایعه‌ای عالم‌گیر است.

پس از سخنرانی آقای مراد اریه آقای خاخام اوریل پیشوای مذهبی و روحانی کلیمیان ایران در نطقی مهیج و موثر گفتند که با وجودی که عید فطیر کلیمیان است اما با درگذشت آیت‌الله بروجردی بویی از عید نمی‌آید:

– با وجود این‌که این ایام مصادف با عید فطیر کلیمیان بود برای ما بویی از عید نمی‌آید و همه در این ضایعه مولمه مغموم و افسرده‌دل بودیم و خود را شریک درد برادران عزیز مسلمان می‌شمردیم. (کیهان: ۱۶ فروردین ۴۰).

کلیسای انجیلی ارامنه‌ی ایران نیز روز جمعه ۱۸ فروردین ۱۳۴۰، هشت روز پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی مجلس یادبودی را در نمازخانه‌ی میسیون آمریکایی واقع در خیابان قوام‌السلطنه‌،۳۰ تیر کنونی، برگزار کردند در این مراسم از شخصیت‌های مذهبی ارامنه و نمایندگان مطبوعات دعوت به عمل آمده بود.

 

منبع: